Velen onder ons gebruiken lichtgevende schermen in de avond. Het gebruik hiervan is ook het grootst onder adolescenten (13-18 jaar) en volwassenen. Van de kinderen tussen 8 en 13 jaar gebruikt 39% dagelijks een scherm in de avond. Onder adolescenten is dat 86% en bij volwassenen 88%.

Adolescenten die dagelijks een scherm gebruiken in het uur voor ze gaan slapen, hebben meer slaapklachten, zoals later in slaap vallen, korter slapen en ’s nachts wakker worden. Er zijn ook meer symptomen van slaaptekort overdag, zoals moeite om wakker te blijven. Deze klachten verminderen ook wanneer men als experiment bv. een week lang geen scherm gebruikt of tijdens het schermgebruik een oranje bril zou dragen om het blauwe licht te blokkeren.

Onze smartphones en andere vormen van recente schermen zenden veel meer blauw licht uit dan traditionele lichtbronnen door het gebruik van LED technologie. Het is bekend dat blauw licht invloed heeft op onze biologische klok en dus onze slaap kan verstoren. Door deze vorm van structureel slaaptekort kunnen mensen zich minder goed concentreren en gaan ze minder goed presteren. Bovendien kunnen ook gezondheidsproblemen ontstaan.

Zowel natuurlijk licht als kunstlicht bestaat uit een combinatie van licht met verschillende golflengtes, een spectrum genaamd. Blootstelling aan licht, en voornamelijk licht uit het blauw-groene deel van het spectrum, is van groot belang voor ons bioritme of ook wel circadiaans ritme genoemd. De afgifte van het hormoon melatonine, of ook wel slaaphormoon genoemd, wordt enerzijds gereguleerd door onze biologische klok en anderzijds geremd door licht. Melatonine wordt dus afgegeven als het donker wordt en heeft een rol als “tijdgever” voor onze biologische processen.

Uit onderzoek blijkt dat kinderen en adolescenten die ’s avonds frequent of langdurig gebruik maken van lichtgevende schermen, tot 42 minuten korter slapen dan kinderen die dat niet of minder doen. Ze ervaren ook meer slaapklachten en symptomen van vermoeidheid overdag. De effecten op slaap worden waarschijnlijk veroorzaakt door de ‘cognitieve belasting’ van activiteiten uitgevoerd op deze schermen zoals gamen ea, maar ook door het deze schermen uitgezonden blauwe licht. Deze effecten zijn ook het meest duidelijk aanwezig bij gebruik van een scherm in het uur voor het slapen gaan.

Het invoeren van schermtijden is dus nuttig en zinvol voor éénieders gezondheid en niet alleen die van kinderen. Minstens een uur voor het slapen gaan je scherm aan de kant leggen is dus meer dan aanbevolen. Lukt dat moeilijk, verlaag dan zeker de sterkte van je scherm ’s avonds en maak gebruik van de dynamische kleurfilters om het licht minder blauw te maken.

De beste tip is wellicht om je zeker ook iedere ochtend wat daglicht te gunnen, zodat je biologische klok iedere dag goed wordt gereset.

Slaap wel!